पदाधिकारी

राज कुमार थापा graphic

राज कुमार थापा

प्रमुख

पढ्नुहोस..

डिल कुमारी खत्री graphic

डिल कुमारी खत्री

उप-प्रमुख

पढ्नुहोस..

राजेन्द्र प्रसाद पोखरेल graphic

राजेन्द्र प्रसाद पोखरेल

समन्वय अधिकारी

पढ्नुहोस..

साधना कुमारी श्रेष्ठ graphic

साधना कुमारी श्रेष्ठ

शाखा अधिकृत

पढ्नुहोस..

छवि आचार्य graphic

छवि आचार्य

सूचना अधिकारी

पढ्नुहोस..

धन बहादुर रोका (समिर) graphic

धन बहादुर रोका (समिर)

स्वकीय सचिव

पढ्नुहोस..

संक्षिप्त परिचय

म्याग्दी जिल्ला सङ्घीय गणतन्त्रात्मक नेपालको प्रदेश नं ४ मा पर्ने पहाडी जिल्ला हो । यस जिल्लाको आफ्नै ऐतिहासिक पहिचान छ । धौलागिरि हिमालबाट उत्पत्ति भई जिल्लाको पश्चिम–उत्तरबाट दक्षिण–पूर्व बग्ने म्याग्दी नदीको नामबाट यस जिल्लाको नामकरण भएको पाइन्छ । “म्याग्दी” शब्दको उत्पत्तिको सन्दर्भमा विभिन्न भनाइहरू रहेका छन् । “मेङ” भनेको थापा र “दी” भनेको नदी मिलेर म्याग्दी शब्द बनेको भन्ने भनाइ छ । यहाँ पौराणिक तथा ऐतिहासिक थुप्रै महत्वपूर्ण स्थानहरू छन् । ऋषि जडभरतले राजा रहुगणलाई ज्ञानोपदेश दिएको क्षेत्र, “जड” जडभरत गुफाको नामले गलेश्वरमा रहेको छ । वर्तमानमा राखु नामले प्रचलित गाउँ नै राजा रहुगणको राजधानी थियो भनिन्छ । ऋषि पुलत्स्यको आश्रम “पुला” वर्तमान पुलाचौर गा.वि.स.मा रहेको छ । यस्तै मुनिवर पुलत्स्यको नाति विश्वका छोरा लंकाधिपति “रावण” को जन्मभूमि पनि यहीं हो भनिन्छ । लिच्छवी राजा मानदेवले गण्डकीपारी मल्लपुरीको बिद्रोह दमन गरेको कुरा इतिहासमा उल्लेख छ । मानदेव प्रथमको मुद्रा मानाङ्क बागलुङमा पाइएको हुनाले मल्लपुरी भनेको बागुलङ म्याग्दी यतै कतै हुनुपर्छ । प्रथम थापा राजा कालु थापा (वि.सं.१२४६) ले ताकममा राज्यको स्थापना गरेका थिए र थापाहरूको राज्यकाल ३०० वर्षसम्म रहेको थियो । बि.सं. १५४५ मा डिम्ब बम मल्लले थापाहरूलाई हराई ताकम राज्यलाई आफ्नो राज्यमा गाभी वर्तमान धौलागिरि अञ्चलका सबै जिल्लाहरू समेटिएको विशाल पर्वत राज्यको स्थापना गरेका थिए । बम मल्लले बनाएको पर्वत राज्यको एक भाग रहँदासम्म म्याग्दीले आफ्नै विशेषता ओगटेको थियो । राजा कीर्ति बम मल्लले ढोलठानामा दरवार खडा गरी बसेको र बेनीमा ठाना राखेका थिए भनिन्छ । रणबहादुर शाहको राज्यकालमा बहादुर शाहले पर्वत राज्यलाई नेपालमा गाभेपछि म्याग्दी पनि नेपाल अधिराज्यको एक अभिन्न अंगको रुपमा रह्यो । एकीकरण पछि र राणा शासनकालमा यो जिल्ला पाल्पा प्रशासन अन्तर्गत रहेको थियो । पछि बाग्लुङ गौंडा स्थापना भएपछि त्यहाँबाटै यहाँको प्रशासनिक र न्यायिक काम संचालन हुन्थ्यो । २०१५ सालमा महानिर्वाचन हुँदा ७ नम्बर क्षेत्रमा रहेको यो ठाउँलाई २०१८ सालमा १४ अंचल ७५ जिल्ला बिभाजन गर्ने क्रममा धौलागिरी अंचलमा पर्ने गरी म्याग्दी जिल्लाको नाममा अलग अस्तित्व कायम गरिएको थियो । उक्त समयमा यस जिल्लामा २१ वटा गाउँ पञ्चायत थिए । २०३२ सालमा पर्वत र मुस्ताङ जिल्लाबाट २० वटा गाउँ पंचायतहरू गाभिन आएपछि यस जिल्लालाई ४१ गाउँ पञ्चायत र ९ इलाकामा विभाजन गरिएको थियो । २०४८ साल पछि यो जिल्ला ४१ गा.वि.स, ११ इलाका र दुई वटा निर्वाचन क्षेत्रमा विभाजित हुन पुग्यो । २०४८ को जनगणनालार्ई आधार मानी २०५१ सालमा यो जिल्लालाई एउटा मात्र निर्वाचन क्षेत्रमा कायम गरिएको थियो । २०७२ बैशाख २५ मा जिल्ला सदरमुकाम बेनीबजार संगै रहेका ६ वटा गाविसहरुलाई मिलाएर बेनी नगरपालिका घोषणा गरिएसंगै जिल्लामा हाल ३५ वटा गाविस र एक नगरपालिका कायम भएको छ। यस जिल्लाको पूर्वमा कास्की र पर्बत पश्चिममा बाग्लुङ्ग, रुकुम र डोल्पा उत्तरमा मुस्ताङ्ग र डोल्पा र दक्षिणमा बाग्लुङ्ग जिल्ला पर्दछन । हिमाली र पहाडी भू-बनौट भएको म्याग्दी जिल्ला ८३ डिग्री ०८‘ देखि ८३ डिग्री ५३‘ पूर्वी देशान्तर र २८ डिग्री २०‘ देखि २८ डिग्री ४७‘ उत्तरी अक्षांशसम्म फैलिएको छ । समुद्र सतहबाट ७९२ मीटर (रत्नेचौर गाविस) देखि ८,१६७ मीटर (धौलागिरि हिमाल) सम्म फैलिएको यस जिल्लाको कूल क्षेत्रफल २,२९७ वर्ग किलो मिटर (२,२९,७०६ हेक्टर) रहेको छ ।
थप पढ्नुहोस्

जि.वि.स म्याग्दीको एनड्रोइड एप

Get it on Google Play
Skip to toolbar